Ewe - isaaa

4 - Le ŒeÈ evelia siwo tsa ƒe wo nýewo nu, le ŒeÈ 2013 me la duký siwo le ÷gýdede mýdzi la wode hectare geƒewo tsý wu duký de ÷gýwo. Dzesidede si wowý la enye be duký siwo le ÷gýdede mý dzi la de aƒa÷u nuku siawo Œe agble tsý wu le ŒeÈ 2013 me eye wodzi ƒe dzi zigbýzi 54 ƒe alafa ƒeka dzi (hectares million 94) wu duký de ÷gýwo, siwo kpý zi gbý zi 46 ƒe alafa ƒeka dzi (hectares million 81). 5 - Agbledela sue siwo de aƒa÷u nuku gble Œe xexleËme. Le ŒeÈ 2013 me la agbledela suewo va dze aƒa÷u le agblede mýnuwo ÷u ale gbegbe ke wode million 18, ekema wodzi ƒe dzi million 0,7 to vovo na esiwo de aƒa÷u gble sia le ŒeÈ 2012 me. XexleËme si womekpý kpý o la dzi ƒe edzi zi gbý zi 90% ƒe alafa ƒeka dzi. Ke agbledela 16,5 wonye agbledela sue siwo mýnu mele o eye wotso duký siwo le ÷gýdede mý dzi me. Agbledela aƒewo tsýe ƒo wo ƒokuiwo dzi bena yewoa keke yewoŒe agbledenyigbawo ƒe dzi hectare miliar 1,5. Le ŒeÈ 2013 me Chine Œe agbledela suewo million 7, 5 kple bubu siwo nye Inde Œe agbledela suewo million 7, 3 wý titia bena yewoade ƒetigble hectares million 15 ku ƒe viƒe geƒe siwo dogo tso eme ÷u ta. Le 2013 me la, Philippines Œe agbedela suewo million 400’ 000 le kpý gome le aƒa÷u bligbledede me. 6- Duký 5 siwo kpý ÷gýdede wu, le aƒa÷u gbledede nukuwo ÷udý wýwý me. Bli gbaËtý si woma hena dodo la, kuƒiƒi Œe yaŒoŒo seseËwo meteé ÷u ƒu edºi o eye atikewo kple nu gbagbeviwo meteé ÷u gbleËa nu le Soja haË ÷u o. Amerika duký ŒoŒuawo gale ÷gýdede kpým le aƒa÷ugbledede me eŒe agblede nyigbawo keketa ƒe adºi hectare million 70,1 eye woèkpý 90 % ƒe alafa ƒeka dºi le agbledede mýnuwo kataË me. Amerika Œe agbledela 2’000 woedo bli gbaËtý si ÷u wotrý asi le, esi kuƒiƒi meƒe fu na o la ƒe agbledenyigba hectares 50’000 dºi. Bresil enye duký evelia, le Œeè atýË siwo tsa ƒe wo nu me la, ekpý ÷gýdede eye woèda ƒe eŒe aƒa÷ugbledede nyigbawo Œe kekeme dºi wu duký bubuwo. Eda ƒe agblenyigba hectare million 3,7 eye woèkpý 10 % ƒe alafa ƒeka dºi wu to vovo na Œe 2012, eye woèŒo Œu hectare million 40,3. Bresil duký de Soja gbaËtý si atike kple nugbagbeviwo meteé ÷u gbleË na 2

o ƒe hectares 2,2 million dºi kple ayi si nye aƒa÷u nuku la, esi kpe dýleékuiwo dºi, si sýgbe hena eŒe asitsatsa. Argentine le eŒe nýŒe etýËlia kple hectares million 24,4. Inde duký si le ÷gý na Canada, eye woèxý teŒe enelia me, ekpý ÷gýdede eye woède ƒetigble hectares million 11 eye woèkpý 95 % ƒe alafa ƒeka dºi. Canada enye 5 lia, ede Colza Œe agble hectares million 10,8, mekpý ÷gýdede o gake ekpý 98 % si nye nukpýkpý si wole ƒe te. Le Œeè 2013 me la duký 5 siawo dometý ƒesiaƒe do nu wu hectares milliar 10 si me wokpý kelili kple ÷useË le hena woŒe ÷gýdede le tsý si gbýna la me. 7- Aƒa÷u gbledede le Afrika dukýwo me Œe nýnýme. Afrika dukýwo le agbagba dºem, eye woèle ÷gýdede kpým le aƒa÷u-gbledede wýna sia me. Afrique du Sud le gome kpým le aƒa÷u nuku gbledede sia me Œeè 10 kple edºivýwo wonye esi. Burkina Faso kple Soudan dºi woŒe ƒeti-gblenyigbawo ƒe dºi eye wokpý 50 % ƒe alafa ƒe dºi kple 300 % ƒe alafa ƒeka dºi. Le 2013 me duký 7 (Cameroun, Egypte, Ghana, Kenya, Malawi, Nigeria kple Ouganda) dukýwo wý aƒa÷u-gbledede siawo ÷udý eye woge ƒe ƒoŒe mamlÿ si me woaƒo hafi axý mýƒeƒe hena woŒe asitsatsa. Wýna vevitý - WEMA Œe ƒoƒo atsý bli siwo ÷u wotrý asi le la vÿ na Afrika dukýwo le Œeè 2017. ‚oƒowýwý kple kadede nyui manýanyi le ganyawo kple agblemenukuwo Œe wýwý nyuie dome nye kuxi na asidada ƒe aƒa÷ugblede nukuwo dºi. Ele vevie be woawý se kple ƒoƒo si woatsý kplý duký sue siwo le ÷gýdede mý dºi. 8- Aƒa÷u - gblededewo le Europe ƒekawýha «UE» me. Duký 5 aƒewo le «UE» habýbý me de aƒa÷ubligble hectares 148’013, ekpý ƒe dºi 15 % ƒe alafa ƒeka dºi wu Œeè 2012 me. Espagne duký ye xý ƒoŒe gbaËtý le «UE» Œe dukýwo dome eye woède aƒa÷u bligble 136’962, ekpý 18 % ƒe alafa ƒeka dºi wu Œe 2012 me, hexý ÷gýdede 31 % ƒe alafa ƒeka dºi le Œeè 2013 me. 9- Viƒe siwo wokpý tso aƒa÷u gblededewo me. Tso Œeè 1996 me vaseƒe Œe 2012 me la, aƒa÷ugblededewo na kpekpeƒe÷u le nuƒuƒu Œe dedienýný Œe ÷gýyiyi nyawo me, le ÷gýdede dý siwo aný anyi ƒaa me kple …eyi…i 3