Hani Zawtnak - Norsk Tannvern

8 downloads 197 Views 2MB Size Report
A tha mi Haa. Haa ah a hram le a par tiin an um. A par cu hmuh khawh mi an si i a hram cu hmuh kho tawn mi an si lo. A h
CHIN TANNKJØTTSSYKDOMMER

Hani Zawtnak

Hi catlap nih hani zawtnak phun hnih kong a kan chimh fian: gingivitis le periodontal zawtnak hna an si A tha mi Haa

Haa ah a hram le a par tiin an um. A par cu hmuh khawh mi an si i a hram cu hmuh kho tawn mi an si lo. A hram cu cementum an ti mi nih a khuh i khabe ruh thiri he aa peh. Hani nih khabe ruh cu a khuh i haa he ralchan in an um. Haa le hani kar lakah gingival sulcus haavun, millimeter pahnih tluk a thuk. A ngan a dam mi hani cu pink le stippled sen hirhiar tein an um.

Zei tin dah Hani zawtnak kan khamh lai?

Kan haa a tlau lo i kan hani aa hmun zungzal ding ahcun ni fatin na haa naa tawl lai i na haa a hrawhtu na haa ek na thianternak thawngin na haa hram a tha ter chin lai. Haa tawlnak a sawhsawh nih kan haa a karlak tete a thianter kho lo. Cu tikah haa cawhfung na hmang lai, a si lo ah interdental brush, haa karlak zoh in hmang ding.

A ngan a dam mi Hani cu senhirhiar tein kan haa hram an kulh hna.

Haa hram vun a bo mi

Gum

Theih Ding: Haaek chuah long a zat lo na haa a eitu bacterial rungrul zong thenh a herh. Haa siibawi/ haa tawltu nih nitin na tuah ding an chim te lai. Hani zawtnak hi a fak peng lo, cu caah na haa a rawk mi khan a hngalh lem lai lo. HI ruang ahhin haa siibawi/haa tawltu sin tawn lengmang an herh.

Hani Ruh thihri

Hani rawkhma

Gingivitis ti mi cu nitin haa tawl lo ruangah hani a hram vialte a rawk dih i a hma mi khi a si. Na hani kha a sen dih lai i na haa naa tawl poah ah a thi a chuah lengmang lai. Thi a chuah mi kha gingivitis zawtnak a si. Na hma nih ni tlawmpal chung harnak an pe lo ahcun, a har deuhnak a si cang. Kha a hma mi hani vun bacteria rungrul a tamter chin i a dang thil hme tete zong tampi a chuahter chin. Hmabo mi cu a aihre hmasat nain, coffee ban tukin a dum, laphak, copi, zusen etc.

Ahma mi thlopnak

A hmabo mi le a hma tha tein hnawh piak kho ahcun na hani cu tha tein a dam than lai. Na hani hma cu mah tein hnawh khawh asi i hmabo tu cu haa siibawi/hma tawltu nih an ni thian piak lai. Mi cheu caah hmabo a tuar deuh mi hna caah tha tein thlop dingah siibawi sin kal a herh.

Plaque

Hani hram a hma mi

Hani cu a sen lai, a phin lai i haa velchum ah an um lai.

CHIN TANNKJØTTSSYKDOMMER

Periodontal Zawtnak

Hi zawtnak cu hani a hma mi in a chuak mi an si. Cu hma nih haa hram a khuh tikah cu tikah khebe ruh tiang aphan. Cu tin cu haa pakhat le khat kar lakh ma cu kan theih manh lo kar ah a thuk chinchin. Zawtnak pakhat ah a chuak. Cu cu hmabo kha nang mah tein naa thenh kho ti lo caah a si.

Hmabo

A tlau mi khabe ruh hme

X-ray nih khabe ruh hme tete an um ti lo kha a langhter lai.

Periodontal Zawtnak thlop ning

Hi thlopnak ah a tha cem mi cu zawtnak a karh lo ding khamh kho hi a si. Tam deuh ahcun an haa bunh piak than kho a sit i lo. Nitin na haa thiangternak caah haa siibawi/haa tawltu nih an ni chim hna lai. Nan haa hram le a rawk mi vialte an thian piak hna lai. Thianh a har mi a si caah caan tam deuh an la lai aa changchang in an tuan te lai. A um lo mi haa pakhat hnih bunh tikah a hram a that i lo ahcun a herh ning in hlai a sit e lai. Timh mi cu: • Hani hma le hmabo tuah kho ding • Haa hram a thuk deuh lo ding • A si kho ahcun a tang lei bang in a tha deuh mi tuahto dan hmang kho ding Local dan chungah a herh mi hma hlainak hna cu tuah an si lai.

Hlai Khawh Hnuah

Hma hlai tikah thutto aa rem lo mi tlawmpal a um theu. Hani a rawk than theu caah kaa angnak na hmang lai. Na hani a dam deuh tikah ha tawltu nih a tha deuhnak an chim lai. Na haa le hani karlak ah ralrin awk tete theih piak ding. Hlai tikah haa saupi a si lai zei cah a hram a saupi cah a si. A si nain tuchan an nit him deuh te lai. A cheu mizaw nih an hmuh tikah kan haa kan thlau cang tiah an ruah theu nain caan khat te cah a si. Na haa zong a rak kik chel a rak lum chel in a um lai caah nitin a tha mi haa tawlnak hmang ding.

Remh/zohkhen hnu

Aa hmun mi haa hma khamh khawhnak caah kan herh ding: • Na haa hmai khan a hani tlang ah chiah peng • Hman tein haa siibawi/haa tawltu sin i check lengmang

Haa siibawi/haa tawltu nih a hma umtu ning thil pakhatkhat in a tah te lai.

Hani hma cu 6mm a thuk lai.

A hnu bik Thlopnak

Na khabe ruh cu an thang chin i na haa zong a fek chin ko tiin ruah peng. Zoh fiannak nih a phunphun in aa zuam peng caah a tlau mi haa caah a thar chuah peng. Surgery hi hmang ton a si i antibiotics haani hma caah kan hmang lem ti lo nain a herh deuh mi hma le thlopnak caah siitlang kan hmang.

Kuak le Haa damnak

Kuak le a dangdang nih haa buahneh a umter. Hani zong ah buaneh kuak zuh a hmang mi haa poah ah a um. Haa hma ahhin kuak a zuhtu sin in cancer hram aa thawk bik. Nai te kherhlahtu pawl hmuhnak ah cancer hri cu kuak a zu lo mi nain kuak a zu mi hna sinah an hmuh deuh. Hi zawynak hi a thlop a har ngai mi a si caah haa siibawi/haa tawltu hna sin hlawt khonak lam na hal hna lai.

Haa siibawi le haa tawltu sin hal

Hi catlap nih hin na hani hma dam lonak kong le zei tin dih khap a si lai ti mi a kan theihter i thlop khawhnak lam zong a um. Na fiang lo mi an um ahcun haa siibawi/haa tawltu sin halt e hna.

A dih mi pek thannak

Thlopnak ah a phung ning tein dih mi phaisa cu naa thlop dih hnuah na haa siibawi sinah Norway miphun Insurance Scheme tangin pek a si te lai. Thlopnak ah naa tel vei ahcun na siibawi/haa tawltu sin hlat te. ©Norsk Tannvern. Grafisk prod. og design: Trine Suphammer AS. Foto: ©Norsk Tannvern og spesialist i periodonti Morten Enersen Oversettelse: Semantix. Økonomisk støtte: Helsedirektoratet. Brosjyren lastes ned gratis fra www.tannvern.no